William Szekspir

Hamlet, królewicz duński

Akt III, scena 1 

Być albo nie być

Przekład: Stanisław Barańczak

Być albo nie być - oto jest pytanie.

Kto postępuje godniej: ten, kto biernie

Stoi pod gradem zajadłych strzał losu,

Czy ten, kto stawia opór morzu nieszczęść

I w walce kładzie im kres? Umrzeć - usnąć -

I nic poza tym - i przyjąć, że sen

Uśmierza boleść serca i tysiące

Tych wstrząsów, które dostają się ciału

W spadku natury. O tak, taki koniec

Byłby czymś upragnionym. Umrzeć - usnąć -

Spać - i śnić może? Ha, tu się pojawia

Przeszkoda: jakie mogą nas nawiedzić

Sny w drzemce śmierci, gdy ścichnie za nami

Doczesny zamęt? Niepewni, wolimy

Wstrzymać się chwilę. I z tych chwil urasta

Długie, potulnie przecierpiane życie.

Bo gdyby nie ten wzgląd, któż by chciał znosić

To, czym nas chłoszcze i znieważa czas:

Gwałty ciemiężców, nadętość pyszałków,

Męki wzgardzonych uczuć, opieszałość

Prawa, bezczelność władzy i kopniaki,

Którymi byle zero upokarza

Cierpliwą wartość? Któż by się z tym godził,

Gdyby był w stanie przekreślić rachunki

Nagim sztyletem? Kto by dźwigał brzemię

Życia, stękając i spływając potem,

Gdyby nam woli nie zbijała z tropu

Obawa przed tym, co będzie po śmierci,

Przed nieobecną w atlasach krainą,

Skąd żaden jeszcze odkrywca nie wrócił,

I gdyby lęk ten nie kazał nam raczej

Znosić zło znane niż rzucać się w nowe?

Tak to świadomość czyni nas tchórzami

I naturalne rumieńce porywu

Namysł rozcieńcza w chorobliwą bladość,

A naszym ważkim i szczytnym zamiarom

Refleksja plącze szyki, zanim któryś

Zdąży przerodzić się w czyn. - Ale cicho,

Piękna Ofelia! - Nimfo, w swoich modłach

Wspomnij koniecznie każdy z moich grzechów.

Monolog Hamleta w przekładzie

Józefa Paszkowskiego 

Być albo nie być, to wielkie pytanie.

Jeśli w istocie szlachetniejszą rzeczą

Znosić pociski zawistnego losu

Czy też, stawiwszy czoło morzu nędzy,

Przez opór wybrnąć z niego? – Umrzeć – zasnąć -

I na tym koniec. – Gdybyśmy wiedzieli,

Że raz zasnąwszy, zakończym na zawsze

Boleści serca i owe tysiączne

Właściwe naszej naturze wstrząśnienia,

Kres taki byłby celem na tej ziemi

Najpożądańszym. Umrzeć – zasnąć. – Zasnąć!

Może śnić? – w tym sęk cały, jakie bowiem

W tym śnie śmiertelnym marzenia przyjść mogą,

Kiedy zrzucimy z siebie więzy ciała,

To zastanawia nas: i toć to czyni

Tak długowieczną niedolę; bo któż by

Scierpiał pogardę i zniewagi świata,

Krzywdy ciemiężcy, obelgi dumnego,

Lekceważonej miłości męczarnie,

Odwłokę prawa, butę władz i owe

Upokorzenia, które nieustannie

Cichej zasługi stają się udziałem,

Gdyby od tego kawałkiem żelaza

Mógł się uwolnić? Któż by dźwigał ciężar

Nudnego życia i pocił się pod nim,

Gdyby obawa tego obcego nam kraju,

Skąd nikt nie wraca, nie wątliła woli

I nie kazała nam pędzić dni raczej

W złem już wiadomym niż uchodząc przed nim

Popadać w inne, którego nie znamy.

Tak to rozwaga czyni nas tchórzami;

Przedsiębiorczości, hoża cera blednie

Pod wpływem wahań i zamiary pełne

Jędrności, zbite z wytkniętej kolei,

Tracą nazwisko czynu. – Ha! co widzę?

Piękna Ofelia! – Nimfo, w modłach swoich

Pomnij o moich grzechach.