Pablo Neruda*

Księga pytań



XLII

Czy bardziej cierpi ten, kto czeka zawsze,
czy ten, kto nigdy nie czekał na nikogo?

Gdzie kończy się tęcza,
w swojej duszy czy na horyzoncie?

Może na jakiejś niewidocznej gwieździe
Jest niebo dla samobójców?

Gdzie są żelazne winnice,
z których meteor spada?

XLIX

Kiedy na nowo widzę morze,
czy ono mnie widziało czy nie widziało?

Dlaczego fale mnie pytają
o to samo, o co ja je pytam?

I dlaczego uderzają w skałę
z takim entuzjazmem zatraconym?

Czy nie męczy ich powtarzanie
swoich oświadczeń piaskowi?

LXIII

Jak się uzgadnia z ptakami
tłumaczenie z ich języków?

Jak powiedzieć żółwiowi,
że go prześcigam w powolności?

Jak by tu pchłę zapytać
o rekordowe jej wyniki?

I co powiedzieć goździkom
w podziękowaniu za ich zapach?

LXVIII

Kiedy motyl odczytuje to,
co lata na jego skrzydłach pisane?

Jaką literaturę zna pszczoła,
że pewna jest swojej drogi?

Jakimi cyframi odejmuje
mrówka swych poległych żołnierzy?

Jak nazywają się cyklony,
kiedy nie są w ruchu?

LXII

Jeżeli wszystkie rzeki są słodkie,
skąd morze czerpie sól?

Skąd pory roku wiedzą,
że powinny zmieniać koszulę?

Czemu tak powolne zimą,
a potem z takim pośpiechem?

I skąd dowiadują się korzenie,
że powinny wyjść na światło?

A potem pozdrowić powietrze
tyloma kwiatami i kolorami?

Czy to zawsze ta sama wiosna,
która powtarza swoją rolę?

przełożył Jan Zych

*Pablo Neruda (1904-1973) 

- właściwie Ricardo Eliecer Neftalí Reyes Besualto – poeta chilijski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1971. Pseudonimu Pablo Neruda użył po raz pierwszy w 1920, kiedy to podpisał nim swoje debiutanckie wiersze opublikowane w czasopiśmie Selva Austral, pseudonim później zalegalizowano. Imię Pablo przyjął prawdopodobnie po francuskim poecie Paulu Verlaine'ie, a nazwisko po czeskim poecie i prozaiku Janie Nerudzie.

 Neruda jest uważany za jednego z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych poetów XX w. Kolumbijski pisarz, Noblista Gabriel García Márquez nazwał Pablo Nerudę największym poetą XX w. wszystkich języków[1].

Przeniknięta humanizmem twórczość Nerudy rozwijała się początkowo w kręgu tradycji modernistycznej (tomik Crepusculario 1923, erotyki Veinte poemas de amor y una canción desesperada 1924). W późniejszych zbiorach (Tentativa del hombre infinito 1926, Residencia en la tierra, t. 1–2 1933–35) zaznaczyły się wpływy surrealizmu i odrębny styl poetycki Nerudy, charakteryzujący się dynamizmem, oryginalną symboliką, plastycznością obrazów, nastrojami niepokojów i katastroficznych lęków.

Doznania z lat hiszpańskiej wojny domowej 1936–1939 zainspirowały Nerudę do napisania poematu España en el corazón (1937), przeobrażając poetę z subiektywnego liryka i romantycznego wizjonera w wyraziciela rewolucyjnych idei społecznych i politycznych, który gwałtowne obrazy poetyckie i hermetyczną formę zastąpił spokojniejszą metaforyką i dydaktyzmem. Kulminacją tych tendencji jest Pieśń powszechna (1950, wyd. pol. 1954 w przekł. K.I. Gałczyńskiego i in.) — wielka epopeja walki wyzwoleńczej ludów Ameryki Łacińskiej, a zarazem hymn na cześć piękna jej przyrody.

W późniejszych zbiorach rozmach epicki ustąpił miejsca poezji codzienności (Odas elementales, t. 1–3 1954–1957), niepokój — optymistycznej wierze w życie i miłość (Cien sonetos de amor 1957, Estravagario 1958), a żarliwe zaangażowanie polityczne — pogodnej i niepozbawionej humoru autorefleksji (Memorial de la Isla Negra, t. 1–5 1964).

Neruda był ponadto autorem dramatu Sława i śmierć Joachima Muriety (1967, wyst. pol. 1971) oraz pośmiertnie wydanych wspomnień: Wyznaję, że żyłem (1974, wyd. pol. 1976; kończy je opis przewrotu w Chile 1973 — rozdział Allende) i Para nacer he nacido (1978). W 1971 otrzymał Nagrodę Nobla. Jego prace przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.

Pogrzeb poety, na który mimo działań władz przyszły tysiące Chilijczyków, stał się pierwszą tak liczną publiczną demonstracją przeciwko rządom junty Augusto Pinocheta.

źródło:http://pl.wikipedia.org/wiki/Pablo_Neruda