Szczęście

Awrom Frisch*

Szczęściem jest chód.

Szczęściem jest praca.

Szczęściem jest być zmęczonym,

odpoczywać w cieniu.

Szczęściem jest huragan,

deszcz, wiatr

być mężczyzną, kobietą,

być dzieckiem.

Odkrywać nowość

bystrym spojrzeniem,

rozumieć przeszłość –

wszystko jest szczęściem.

I szczęściem jest cierpienie,

udręczenie, żałoba

po sobie, po innych

po dzisiejszym dniu, po jutrzejszym.

Nie ma takiej głębiny

co nie tęskni by wznieść się na powierzchnię.

Nie ma takiego światła,

które nie gaśnie.

Szczęście – to być w głębinie

i dążyć na powierzchnię,

szczęście – to być początkiem,

trwaniem i końcem.

Każda myśl,

każde wytłumaczenie

to wszystko jest szczęściem,

należącym do życia.

Tylko jedno może

zniszczyć szczęście:

niemożność życia jak człowiek,

niemożność śmierci jak człowiek.

*Awrom Frisch

urodził się w 1891 r. w Kołomyi. Był najstarszym synem Motela Frischa. Studiował medycynę w Wiedniu i w 1916 r. otrzymał dyplom lekarski. W międzyczasie, w latach 1914–1918, podczas pierwszej wojny światowej, odbył służbę w armii austriackiej. Ożenił się z Idą Schorr. W 1918 r. urodziła się im córka Miriam.

W 1920 r. powrócił z rodziną do Kołomyi gdzie objął stanowisko dyrektora żydowskiego szpitala. W krótkim czasie Frisch stał się popularnym i lubianym lekarzem w mieście. Był szanowany przez wszystkich pacjentów. Szczególnie pomagał biednym nie biorąc wynagrodzenia za leczenie. Dostarczał im także darmowe leki.

Poza pracą w szpitalu, w latach 1918-1939 działał w socjalistycznym Ogólnożydowskim Związku Robotniczym "Bund". Jako ich rzecznik pisał artykuły i sprawozdania związkowe.

Awrom Frisch miał głębokie zainteresowania literackie. Wiele czasu spędzał nad tłumaczeniami dzieł Szekspira na jidysz; do 1939 r. przetłumaczył na jidysz wiele dramatów Szekspira. Zamierzał przetłumaczyć wszystkie dzieła Szekspira.

Przez wiele lat pisał wiersze poezji. Zbiór jego poezji obejmuje 62 wiersze (122 str.), które w 1938 r. zostały wydane w Kołomyi w tomiku Libe. Niszt mer – "Miłość. Nie więcej", przez Wydawnictwo Blojer Sztroch, Kołomyja, 1938.

W 1942 r. w Kołomyi do jego domu wprowadzili się żołnierze niemieccy. Wtedy Frisch spalił swoje książki i papiery. W marcu 1943 r. w Kołomyi, prowadzony przez Niemców w grupie Żydów na egzekucję, tuż przed rozstrzelaniem otruł się cyjankiem potasu.

Ocalał tylko jeden egzemplarz tomiku Libe. Niszt mer, zabrany krótko przed wojną przez najmłodszego brata autora, gdy ten wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Po wojnie tomik ten wrócił do córki Frischa, Miriam Sandek, która mieszkała w Szwecji, w Sztokholmie. Tomik ten został przetłumaczony z jidysz na szwedzki przez Lennarta Kerbela ze Sztokholmu, ale nigdy nie opublikowany

źródło:http: http://www.zwoje-scrolls.com/zwoje44/text25p.htm