3.01.2017

Pentti Holappa*




Uczę się mówić w milczeniu

Uczę się mówić w milczeniu.
Skalisty brzeg już od dwudziestu tysięcy lat
powtarza jedno zdanie: Jestem.
Jedno zdanie, a w nim jedno słowo.

Lodowiec wypolerował granit.
Morze zmęczyło się pocałunkami, ale trwa.
Wszystko porósł różnobarwny mech
i pokolenia anemicznych drzewek.

Ot, pozorne rzeczy. Skalisty brzeg istnieje.
Fale uderzają o kamień
zardzewiałymi puszkami. Cała miłość

wylała się z przeżartego korozją naczynia.

tłum. z fińskiego Łukasz Sommer

*Pentti Holappa (ur. 1927)
 – fiński poeta, prozaik i tłumacz. Urodził się we wsi Ylikiiminki 
na północy Filandii. Jego ojciec porzucił matkę jeszcze przed jego urodzeniem. Aby utrzymać trójkę dzieci, matka podjęła pracę w fabryce w mieście Tampere. Pentii wychowywany był przez dziadków do czasu ukończenia szkoły podstawowej. Potem przeniósł się do Tampere, gdzie kontynuował naukę. Uczył się bardzo dobrze i już jako młodzieniec zaczął pisać wiersze. Po ukończeniu 18 roku życia wyjechał do Helsinek, gdzie podjął pracę jako magazynier w antykwariacie akademickim. Jednocześnie studiował zaocznie, uczył się języków obcych: szwedzkiego i angielskiego. W 1950 roku wydał swój pierwszy zbiór wierszy „Narri peilisalissa” (Błazen w sali lustrzanej), a dwa lata później zbiór opowiadań „Peikkokuninkaat” (Królowie trolii). Dalsze jego publikacje to: tom wierszy „Maan poika” 
(Syn ziemi, 1953), powieść „Yksinäiset „ (Samotni, 1954) oraz tomy wierszy: „Lähellä” (Blisko, 1957) i „Katsokaa silmiänne” (Spójrzcie sobie w oczy, 1959). W 1959 roku wydał też drugi zbiór opowiadań „Muodonmuutoksia” (Metamorfozy) i oddał się wyłącznie twórczości prozatorskiej. Najgłośniejszą jego powieścią jest „Ystävän muotokuva” (Portret przyjaciela, (1998), powstała na kanwie długoletniego związku homoseksualnego Holappy 
z jego partnerem, poetą Olli-Matti Ronimusem (1929-2005), którego poznał w 1953 roku. 
W tym samym roku obaj poeci spędzili miesiąc we Francji, a dwa lata później Holappa powrócił do Francji jako stypendysta. Nauczył się wówczas języka francuskiego, co zaprocentowało z czasem jego tłumaczeniami z literatury francuskiej, m. in. Claude'a Simona, Nathalie Sarraute, Alena Robbe-Grilleta i Alfreda Jarry'ego. We Francji pracował 
w renomowanych agencjach reklamowych oraz jako korespondent dziennika „Helsingin Sanomat”. Po powrocie do Finlandii, pod koniec lat sześćdziesiątych, zaangażował się 
w działalność polityczną. W 1972 roku był przez pół roku ministrem kultury w rządzie Fińskiej Partii Socjaldemokratycznej. W 1977 roku wydał „Valitut runot” (Wiersze wybrane), a dwa lata później – po 20-letniej przerwie w pisaniu wierszy – następny tom poezji: „Viisikymmentäkaksi” (Pięćdziesiąt dwa). W krótkim odstępie czasu ukazały się jego kolejne tomy poezji: „Pitkiä sanoja” (Długie słowa, 1980), „Vuokralla täällä” (Wynajem, 1983), „Valaistu kaupunki Ruijan pimeydessä”, (Rozświetlone miasto w ciemnosciach Finnmarku, 1985), „Savun hajua” (Zapach dymu, 1987), „Keltainen viiri” (Żółty proporczyk, 1988), „Maan päällä – taivaan alla. Kertovia runoja” (Na ziemi – niebo. Poematy narracyjne, 1991), „Sormenjälkiä tyhjässä” (Odciski palców w pustce, 1991). „Ankkuripaikka” (Kotwicowisko, 1994), „Älä pelkää!” (Nie bój się, 1997), „Rumpukalvolla” (Na błonie bębenkowej, 1999), „Runot 1950–2000” (Wiersze 1950-2000, 2000), „Norsun ääni” (Głos słonia, 2003).


źródło: http://www.goldenline.pl/grupy/Literatura_kino_sztuka/ludzie-wiersze-pisza/poezja-skandynawska,2173702/s/2

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz