Jacques Prévert*
 | |
|
* * *
To nie ja
to kwiaty które widziałem
śpiewają
to nie ja
to wino które wypiłem
śmieje się
to nie ja to miłość którą zgubiłem
płacze
tłum. z francuskiego Ewa Fiszer
*Jacques Prévert (1900-1977)
i scenariuszy filmowych, jeden z najwybitniejszych twórców literackich XX stulecia.
Urodził się i wychował na przedmieściach Paryża. Ukończył jedynie szkołę podstawową, potem pracował jako sprzedawca w sklepie, a w 1918 roku został powołany do wojska
i wysłany na Bliski Wschód. Jako poeta debiutował stosunkowo późno, w wielu 46 lat wydał swój pierwszy tomik wierszy pt. „Paroles” (wyd. polskie „Słowa”, 1973). Początkowo pozostawał pod wpływem francuskiej awangardy artystycznej, zwłaszcza surrealizmu, był członkiem grupy „Rue du Château”, do której należeli też m. in. poeta Raymond Queneau
i protoplasta współczesnej sztuki wizualnej Marcel Duchamp. Z czasem wykształcił własny styl, pisał prostym językiem o życiu codziennym w Paryżu, zwykłych ludziach i ich problemach, często jego utwory wykorzystywane były jako słowa popularnych piosenek. Współpracował z najwybitniejszymi kompozytorami ubiegłego stulecia: Josephem Kosmą, Christiane Verger, Hannsem Eislerem i takimi sławami piosenki, jak: Yve Montand czy Édith Piaf. Jednym z największych jego przebojów była piosenka „Les Feuilles Mortes” z muzyką Josepha Kosmy, zaśpiewana po raz pierwszy przez Yve’a Montanda w filmie Marcela Carné „Les Portes de la Nuit” (1946). Piosenka ta w tłumaczeniu Jeremiego Przybory pt. „Jesienne liście” jest obecnie w repertuarze Krystyny Jandy. Od 1928 roku Prévert pisał też dialogi do filmów oraz całe scenariusze. Najbardziej znane filmy, powstałe na podstawie jego scenariuszy, to: „Zbrodnia pana Lange” („Le Crime de Monsieur Lange” reż. Jean Renoir, 1936), „Ludzie za mgłą” („Quai des brumes, reż. Marcel Carné, 1938), „Brzask” (“Le Jour se lève”, reż. Marcel Carné, 1939), “Komedianci” (“Les Enfants du Paradis”, reż. Marcel Carné, 1945), “Wrota nocy” (“Les portes de la nuit”, reż. Marcel Carné, 1946). Inne tomy poezji: “Le Cheval de Trois” (1946), “Histoires” (1946), “Contes pour enfants pas sages” (1947), “Le Petit Lion” (1947), “Des bêtes” (1950), “Spectacle” (1951), “Vignettes pour les vignerons” (1951), “Grand Bal du printemps” (1951), “Lettre des îles Baladar” (1952), “Charmes de Londres” (1952), “Bim, le petit âne” (1952), “Guignol” (1952), “Tour de chant” (1953), “L’Opéra de lune” (1953), “La pluie et le beau temps” (1955), “Lumières d’homme” (1955), “Histoires” (1963), “Le Cirque d'Izis” (1965), “Fatras” (1965), "Choses et autres" (1972)
Po polsku ukazały się: Spacer Picassa i inne wiersze. Przełożył Stanisław Baliński. Polska Fundacja Kulturalna Londyn, brak inf. o roku wyd.; Słowa. Wybór i tłum. Ewa Fiszer. Warszawa 1973; Poezje wybrane. Tłumaczenie i oprac. Józef Waczków. LSW, Warszawa 1980.
W 1948 roku poeta wypadł z okna, w wyniku czego przez kilka dni pozostawał w stanie śpiączki, a potem miał poważne problemy neurologiczne do końca życia. Był nałogowym palaczem. Zmarł na raka płuc w wieku 77 lat.
źródło: http://www.goldenline.pl/grupy/Literatura_kino_sztuka/ludzie-wiersze-pisza/w-jezyku-baudelairea,419880/s/2
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz